Làm sao để ngăn ngừa trầm cảm khi chúng ta già đi

Tuổi già thường được miêu tả là thời gian nghỉ ngơi, suy ngẫm và có cơ hội để làm những việc đã bị trì hoãn trong khi chăm sóc gia đình và theo đuổi sự nghiệp. Không may là quá trình lão hóa không phải lúc nào cũng diễn ra một cách lý tưởng như vậy. Những việc xảy ra ở giai đoạn cuối đời như rối loạn sức khỏe mãn tính và suy nhược, mất bạn bè và người thân cũng như việc không thể tham gia các hoạt động từng yêu thích có thể gây tổn hại nặng nề đến sức khỏe tinh thần của người già.

Người lớn tuổi cũng có thể cảm thấy mất kiểm soát trong cuộc sống do suy giảm thị lực, giảm thính lực và những thay đổi về thể chất khác, cũng như những áp lực bên ngoài như nguồn tài chính hạn chế. Những vấn đề kể trên và những vấn đề khác thường làm nảy sinh những cảm xúc tiêu cực như buồn bã, lo lắng, cô đơn và tự đánh giá thấp bản thân, từ đó dẫn đến sự thờ ơ và rút lui khỏi xã hội.

Trầm cảm

Một hậu quả khác nghiêm trọng hơn là trầm cảm mãn tính, hoặc trầm cảm tái phát và dai dẳng. Trầm cảm mãn tính gây ra những hậu quả cả về thể chất và tinh thần, có thể làm phức tạp thêm tình trạng sức khỏe hiện tại của người lớn tuổi và gây ra những lo ngại mới. Có bằng chứng cho thấy một số thay đổi tự nhiên của cơ thể liên quan đến lão hóa có thể làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm. Các nghiên cứu gần đây cho thấy nồng độ Folate trong máu và hệ thần kinh thấp hơn có thể góp phần gây ra trầm cảm, suy giảm tinh thần và mất trí nhớ. Các nhà nghiên cứu cũng nghi ngờ rằng có thể có mối liên hệ giữa sự khởi phát của rối loạn trầm cảm ở giai đoạn cuối đời và bệnh Alzheimer.

Bất kể nguyên nhân là gì, trầm cảm có thể gây ra những ảnh hưởng thể chất đáng báo động đối với người lớn tuổi. Tỷ lệ tử vong ở đàn ông và phụ nữ lớn tuổi mắc trầm cảm và cảm giác cô đơn cao hơn so với những người hài lòng với cuộc sống. Các chương trình điều trị cho bệnh nhân cao tuổi trầm cảm mắc bệnh tim mạch và các bệnh nặng khác thường mất nhiều thời gian hơn bình thường và ít thành công hơn. Ngoài ra, cảm giác tuyệt vọng và cô lập thường nảy sinh ý nghĩ tự tử phổ biến hơn ở người lớn tuổi, đặc biệt là những người khuyết tật hoặc phải vào viện dưỡng lão.

Nguy cơ trong đời sống thường ngày

Trầm cảm cũng có thể có những tác động có hại đến sức khỏe của người lớn tuổi theo những cách khác. Trầm cảm có thể dẫn đến thói quen ăn uống dẫn đến béo phì hoặc ngược lại, có thể gây mất cảm giác ngon miệng và giảm mức năng lượng, đôi khi dẫn đến tình trạng chán ăn ở người già.

Người lớn tuổi mắc trầm cảm cũng có tỷ lệ mất ngủ và mất trí nhớ cao hơn. Họ cũng có thời gian phản ứng lâu hơn bình thường, làm tăng các mối nguy hiểm liên quan đến nấu ăn, lái xe, tự dùng thuốc và các công việc khác đòi hỏi sự chú ý toàn vẹn.

Chúng ta có thể làm gì

Mặc dù lão hóa là một phần tất nhiên của cuộc sống nhưng trầm cảm thì không. Các nhà nghiên cứu đồng ý rằng việc nhận biết, chẩn đoán và điều trị sớm có thể chống lại và ngăn ngừa những hậu quả về thể chất và tinh thần của bệnh trầm cảm. Dưới đây là một số vấn đề cần cân nhắc khi điều trị trầm cảm ở người lớn tuổi:

• Nhận thức được những hạn chế về thể chất. Khuyến khích người lớn tuổi tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi thay đổi chế độ ăn uống hoặc thực hiện bất kỳ hoạt động mới nào có thể gây căng thẳng quá sức chịu đựng của họ.

• Tôn trọng sở thích cá nhân. Bởi vì người cao tuổi có xu hướng ít thích ứng hơn với những thay đổi trong lối sống, họ có thể miễn cưỡng áp dụng những thói quen mới hoặc làm những việc mà bạn bè cùng lứa tuổi của họ thấy rất thích thú. Một nhà tâm lý học chuyên về các vấn đề lão hóa có thể giúp điều chỉnh chiến lược cá nhân để chống trầm cảm.

• Hãy khéo léo. Một người lớn tuổi tự đánh giá thấp bản thân có thể coi những lời động viên có thiện chí là bằng chứng rõ ràng hơn cho thấy tình trạng của họ đang suy giảm. Những người lớn tuổi khác có thể phẫn nộ với bất kỳ nỗ lực can thiệp nào. Một nhà tâm lý học có thể giúp bạn bè và các thành viên trong gia đình đưa ra những cách tiếp cận tích cực để giải quyết những vấn đề này và những vấn đề nhạy cảm khác.

APA xin chân thành cảm ơn sự hỗ trợ của Tiến sĩ Susan Silk trong việc phát triển tờ thông tin này. Bài viết được chuyển ngữ từ:

American Psychological Association. (2012). Aging and depression. American Psychological Association. https://www.apa.org/topics/aging-older-adults/depression